1.Karakterleri araştırmak:
Bir müşterisinin getirdiği senaryoda karakterlerin işlemediğini görür ve ele alır.
Senaryoyu incelediğinde (karakterler dünyasını) yeterince bilmediğini fark eder.
Sahnelerin birçoğu bir evsizler merkezinde geçer. Söz konusu merkezde geçiyormuş. Bu merkezde çorba dağıtarak belli bir süre geçirmiş ve evsizlere çokça konuşmuş olmasına rağmen orada uyumayı ya da sokaklarda yatıp kalkmayı denememiş. Bu sebepten netice ve duygular eksik kalmış. Bu sorunu açmanın tek yolu vardır. Araştırmasına geri dönmek ve karakterleri tek tek yeniden ele almaktır.
Bir karakter yaratmanın ilk basamağı ve adımı araştırmaktır.
Ardından bu karakterlerin duygu ve hareketleri yansıtıp yansıtmadığını iyice gözden geçirmektir.
Birçok yazar araştırma sürecini sever. Bu süreç bir serüvendir. Bir keşif, farklı yeni bir dünya yeni karakterler, farklı bilgi ve yeni hayatlar ortaya çıkarmaktadır.
Araştırmaların sonucunda ortaya emsalsiz bir birikim ve sizlere malzeme çıkar.
Bu süreçlere bazı yazarlar uymaz. Onlar sonra yazarken bunun acısını yaşarlar.
Bu süreç yazar için gelecekte daha derin ve güçlü karakterler yaratmanın ve sorun yaşadığında çözüm merkezi olacaktır.
Böylece buz dağının görünen yüzünün altını da keşfetmiş olursunuz ki detaylarda orda gizlidir.
GENEL ARAŞTIRMALARA KARŞI SPESİFİK ARAŞTIRMALAR:
Nereden başlayacaksın? İlk önce, hiçbir zaman sıfırdan başlamıyorsunuz. Zaten kendi yaşamınızda bir araştırmadır.
Bu temel gözlem olarak bilinir. (Fark etmek diye de biliriz.) bunlar neler mi? Yürüyüşleri, hal, hareket, konuşma, davranış, konuşma kalıpları ve düşünme biçimleri v.s
Bunu yazmak dışında çalıştığınız meslekler de gözlemleyebilirsiniz.
Birçok yazma öğretmeni size tavsiye olarak bildiğiniz şeyleri yazın önerisinde bulunur. Sebebi ise gözlemleriniz ve bu konudaki bilgi darağacı ile alakalıdır.
BAĞLAM:
Karakterler boşlukta oluşmaz. Her karakterin bulunduğu ortala göre kendine haz bir dokusu vardır.
Bu yaşadığı yıla, bulunduğu bölge, yaptığı iş veya içinde bulunduğu duruma göre değişir.
Bağlam: boş bir kahve fincanı olarak düşünün. Onu dolduran ise içindeki karakteri oluşturan etkileyen kültür, tarihsel dönem, yer/mekân ve meslektir.
KÜLTÜREL ETKİLER.
Bütün karakterlerin etnik bir kökeni bir temeli bulunur. Din, dil, ırk, lehçe, davranış, felsefi duruş vs.
Bütün karakterler sosyal bir arkaplanı vardır. Sınıf, çalışma ortamı, ailevi durum vs.
Bütün karakterlerin dinsel arkaplanı vardır. Katolik mi? Ortodoks mu? Musevi mi? Veya agnostik midir?
Bütün karakterlerin eğitim arkaplanı vardır. Öğrenim durumu, başarısı, yaşadığı yerlerde aldığı öğrenim vs.
TARİHSEL DÖNEM.
Bir hikâyeyi başka bir döneme yerleştirmek özellikle zordur. Genel olarak, araştırma dolaylıdır. Bir yazar, hikaye on altıncı yüzyılın Londra’sında geçiyorsa. Yirminci yüzyılın Londra’sında ele almak yanlıştır. O yıla ait araştırma gerektirir. Çokça okumak ve bilgi edinmek ister.
O yüzyılın dil kalıpları, konuşma şekli ve davranış gerektirir.
YER / (MEKAN).
Birçok yazar hikayelerini bildikleri yerlerde kurar. Orada büyüyüp koşulları iyi bildiğinizdendir. Bunun sebebi orada yaşamış olmaları ve yerleri daha iyi bildiklerindendir.
Savaşlar ve kıtasal farklılıklar önem arz eder. Bunları bilmek senaryoyu daha inandırıcı kılar.
Bu bağlamda o bölgedeki sömürgecilik, savaş, kıyım, hayatın ağır ritmi, ekonomisi, konjonktürdeki yeri vs.
MESLEKİ ETKİSİ.
Bazen bağlam karakterin mesleğidir.
Meslekler; yaşam biçimini ve hızını da ayarlar. Bir sporcu ile bir bilgisayar mühendisinin farkı gibidir. Her mesleğin kişinin karakter yapısını farklılık göstermesine sebep olur.
Bir dedektif ile bir öğretim görevlisinin hayata bakış açısının farklılığı gibi.
Karakterin iş yeri yaşamı, yaşadığı şehir ve kazançlara göre analistler yapmak ve araştırmak ilk şarttır.
Karakter eğer bir kasa hırsızı olsa onların yaşam ve bilgi darağacını iyi bilmek şarttır. Araştırmış olmanız gerekir.
Hatta onunla yaşayacak bilgiye sahip olmak gerekir.
Bu bağlamda şu sorular önem arz eder. kim, ne, nerede, ne zaman, niçin tipinde sorular sorarak, ne tür bir insanın kasa hırsızı olduğu, o insanların şuç işleyen başka kişilerden hangi açıdan farklılık gösterdiğini anlamak… araştırmaktan geçer.
1910 bir kasa hırsızı ile 2021 yılındaki kasaların farklılıkları ve hırsızın bilgi ve deneyim farklılığı gibi…
GENEL KAPSAMLI ARAŞTIRMADAN SPESİFİK ARAŞTIRMA ÇIKARMAK.
Bazen genel kapsamlı araştırmalar yazarın bir karakteri tanıdıkları birini model almalarına zemin hazırlar.
İlk olarak yüz hatları ve yüz ruh haritasını araştırmak, sonra tonlama, aksanı, sevincini dinlemek, görünümünü zihne kazırsınız.
SPESEFİK ARAŞTIRMA YAPMANIN İPUÇLARI.
Tüm bu tartışmalara baktığımızda belirli bir süreç açıkça görülür. Bahsettiğimiz insanların hepsi nereye bakıp, neleri soracaklarını biliyorlardı.
Doğru soru sormak; öğrene bilinecek bir beceridir.
Birçok insan kendisinden işi ile ilgili bilgi sorulmasından mutlu olur. Hangi kişi hangi tür aletler ve edevat kullanır. Doğru sorular ise Kim, ne, nerede, ne zaman ve niçin sorularıdır.
Hızlı bilgi araştırmanız gerekiyorsa kütüphane veya internetten bilgi araştırmalısınız.
ARAŞTIRMA NE KADAR SÜRER?
Araştırma yapmak senaryo yazımının diğer kısımlarınızdan daha uzun sürebilir. Gerekli sürenin uzunluğu, başlamadan önce neler bildiğinize ve karakter ile hikâyenin getirdiği zorluklara bağlıdır.
Araştırmaya film yazarken de asla sona ermez. Bazen ilave araştırma bile gerekebilir.
UYGULAMA.
Araştırmalarınızı sürdürürken, karakterlerinizle ilgili aşağıdaki sorulara cevap verin:
Karakterlerimin bağlama hakkında bilmem gerekenler nelerdir?
Onların kültürlerini aylıyor muyum?
O kültürün parçasını oluşturan ritimleri, inançları ve tutumları anlıyor muyum?
O kültürdeki insanlarla tanıştım m, onlarla konuşup birlikte vakit geçirdim mi?
Onların kendi kültürümünküyle benzer ve farklı yanları bulunduğunun bilincinde miyim?
Karakterin mesleği ile ilgili bilgim var mı?
O mesleği hissedebiliyor muyum, o meslekle çalışmak nasıl bir şey, insanlar o meslek hakkında ne düşünüyor?
Diyaloglarda doğal ve rahat olacak kadar sözcük darağacına vakıf mıyım?
Karakterlerimin nerede yaşadıklarını biliyor muyum? O yerin dokusunu ve koşullarını biliyor muyum?
O yerin ilkim, boş zamanlarda neler yapıldığını, seslerini ve korkularını biliyor muyum?
O yerin benim yaşadığım yer ile farkını biliyor muyum?
Senaryo farklı bir zaman diliminde geçiyorsa; konuşulan dil, hayat koşulları, giyim kuşam, ilişkiler, tutumlar ve etnik kapsamda o dönemin hakkında yeterince bilgiye sahip miyim?
Olabildiğince fazla bilgi için gerek kütüphane ve diğer bilgi depolarını kullandım mı?